Gardasil 9 Aşı Nedir? Ne İşe Yarar?

Siğil yani kondilom hastalığının sebebi olan HPV’nin yüksek riskli kabul edilen dokuz türüne karşı geliştirilmiş aşıdır. Uzun yıllar önce geliştirilmiş, virüs genetiğinden oluşan ve bilinen hiçbir zararı olmayan bir aşı türüdür.

FDA onayı alınmıştır (1)

Yapılmaya ilk başladığı dönemden günümüze kadar geçen 12 yıllık dönemde koruyuculuğunun tam olduğu tespit edilmiştir. (2)

Gardasil Kime Yapılır?

Gelişmiş ülkelerde 12 yaş üstü kız çocukların rutin aşı programına alınmıştır ve 9 yaştan itibaren yapılmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) 24 yaş altı cinsellikle tanışmamış tüm kadınlara yapılmasını önermektedir.

Son yıllarda yapılan bilimsel çalışmalarda erkeklerde penis kanseri ve anal seks yapanlarda makat kanseri tespit edilen kişilerin çoğunda HPV (human papillom virüs) tespit edilmiştir. Bu sebeple Dünya sağlık Örgütünün bu önerisinin dışına çıkılıp erkeklere de yapılmasının doğru olacağını bildirmektedir.

Gardasil 9 Aşısı Ne İşe Yarar?

Vücudun her yerinde görülebilen ve farklı isimlerle anılan siğilin sebebi olan HPV nin bu güne kadar tespit edilmiş 236 tipi mevcuttur. Bu virüslerin bir kısmı risksiz, bir kısmı düşük riskli, bir kısmı orta risklidir. Aşılar bu riskli tiplere karşı vücudun bağışıklık sisteminin gelişmesini ve bu riskli tiplere karşı korunmayı sağlar.

Sadece korunma amaçlı önerilse de tedavi sırasında uygulamanın bağışıklığı güçlendirerek tedavi sürecine katkısı olacağını bildiren yazılar da vardır.

Gardasil 9 Hangi Tiplere Karşı Korur?

En yüksek riskli tipler kabul edilen Tip 6 – 11 – 16 – 18 – 31 – 33 – 45 – 52 ve 58 e karşı korur.

Kadınların rahim ağzında tespit edilen HPV lerin riskli olanlarının % 95 den fazlasını Tip 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58 tipleri oluşturmaktadır, yani rahim ağzı kanserlerine karşı ciddi düzeyde korunma sağlanmaktadır.

Gardasil Aşısının Yan Etkileri Var mı?

Vücuda enjeksiyon şeklinde uygulanan tüm ürünler gibi bunda da çok seyrek olarak şu yan etkiler gelişebilir;

Hafif ateş, baş ağrısı, yapılan kolda ağrı, minimal şişlik, alerjik reaksiyonlar, enjeksiyon terinde kızarıklık, bulantı, kusma, halsizlik, üşüme, tansiyon düşmesine bağlı bayılma, kas ağrısı, eklem ağrısı.

Bu yan etkiler binlerce kişi arasında tek tük görülen sayıca ve şiddet olarak önemsenmeyen yan etkilerdir.

HPV Aşısı Nerede Yapılır?

Siğil aşısı devlet tarafından karşılanmadığı ve rutin aşılama programında olmadığı için hastanelerde veya aile hekimlerinde yapılmamaktadır. Kendi imkanlarınızla satın alıp herhangi bir sağlık kurumunda yaptırabilirsiniz.

İdea Klinik 7 şubesinde de Gardasil 4 ve Gardasil 9 aşıları hazır bulundurulmaktadır ve isteyen herkese bilimsel olarak gerekliyse yapılmaktadır.

HPV Aşısı Kaç Doz Yapılır?

Doz sayısı kişinin yaşına göre değişir. Dünya Sağlık Örgütü 9 yaşından sonra yapılmasını önermektedir. 9 yaş – 14 yaş arasında yapıldıysa 2 doz yeterlidir. 15 yaş ve üstünde yapılacaksa 3 doz yapılması gerekir.

9 -4 yaş arasında yapıldıysa ilk dozla ikinci doz arasında en az 5 ay, en fazla 13 ay olmalıdır. 5 aydan daha kısa sürede yapıldıysa bu durumda erişkinler gibi 3 doz yapılması gerekir. Erişkinlerde 3 doz sıfır iki ve altıncı ayda yapılmalıdır.

HPV Aşısı Kaç Yaşına Kadar Yapılabilir?

Dünya Sağlık Örgütü erkeklerde 9-21 yaş arası, kadınlarda 9-25 yaş arası önermektedir. Ancak risk grubundaysanız doktorunuzun önerisine uygun yaptırmalısınız.

Tedavi olan kişilerde aşı yaptırmanın bağışıklığı hastalıktan 100 kat daha fazla uyardığı kanıtlanmıştır bu sebeple tedaviye alınan kişinin yaşı kaç olursa olsun başlanması gerektiği görüşü de vardır.

HPV Aşısı Ücretsiz Yapılıyor mu, Devlet Karşılıyor mu?

2023 başı itibariyle Türkiye’ye ithal edilen Gardasil 9 ve uzun yıllardır var olan Gardasil 4 bedeli devlet kurumlarınca karşılanmamaktadır. Kendi imkanlarınızla aldırıp yaptırmanız gerekmektedir. Sağlık Bakanlığından yapılan açıklamada rutin aşılama programına geçileceğini söylemiş olsa da kısa vadede aşı takvimine alınması beklenmemektedir.

HPV Aşısı Nerden Yapılır?

Kas içine yapılması gerekir. Kullanılmayan kolun omuza yakın deltoid kasın içine yapılır. Her ne kadar çok seyrek ağrı görülse de tercihen az kullanılan kola yapılmalıdır. Sağlak olanların sol koluna solak olanların sağ koluna yapılır ancak önemi yoktur.

HPV Aşısı Fiyatı Ne Kadar?

4 tipe karşı koruyanın yapma fiyatı 1300 TL, 9 tipe karşı koruma sağlayanın yapma fiyatı 2100 TL’dir. Bunlar aşı dahil fiyatlardır.

Siğil aşılarının her ikisi de İdea Klinik 7 şubesinde de hazır bulundurulmakta olup isteyen ve gerekli olan kişilere yapılmaktadır.

Gardasil Erkek veya Kadın İçin Fark Eder mi?

Uygulamada fark yoktur her iki cinse de kas içine uygulanır, etkileri ve yan etkileri yaklaşık aynıdır. Kadınlarda sık görülen kanserlerden rahim ağzı kanserin % 95 nedeni HPV dir ve aşıyla korunmak mümkündür oysa erkeklerde görülen penis ve anüs kanserleri en seyrek kanserlerdendir ve HPV nin bu kanserlere neden olduğu kesin değildir. Yani kadınlar için çok gerekli olsa da erkekler için çok gerekli bir aşı değildir ama yaptırılması daha doğru bir yaklaşımdır.

HPV Bulaştıktan Sonra Aşı Yapılır mı?

Dünya Sağlık Örgütü cinsellikle tanışmadan önce yaptırılmasını önermektedir ama yapılması faydalıdır. Şöyle ki; Hasta HPV tip 16 ile hasta oldu kabul edelim, hastalık tedavi edildiğinde tip 16 karşı bağışık kabul edilir ama geride kalan riskli 8 tip daha vardır ve bunlara karşı bağışıklık yoktur. Bu durumda yapılacak aşı diğer tiplere karşı da koruma sağlayacağından yaptırılması doğru bir davranış olur.

Bir başka bilimsel görüş de şudur; yapılacak aşı bağışıklık sistemini uyaracağı için tedaviye olumlu katkı sağlar ve tedavi süreci kısalır (4).

Gardasil Aşı Takviminde Var mı?

Türkiye’de aşı takviminde yer almamaktadır hatta 9 tipe karşı koruma sağlayan türü 2022 aralık ayında ithal edilmeye başlanmıştır. Gelişmiş ülkelerin çoğunda 9 yaş üstü kız çocuklarının aşı takviminde vardır ve rutin uygulanmaktadır.

Pahalı olduğu için (3) günümüzde Türkiye’de hala rutin kullanıma girememiştir.

Gardasil HPV (Genital Siğili) Önler mi?

Evet 15 yaşına kadar olanlarda 2 doz yapılır, 15 yaşından sonra yapılanlarda 3 doz yapılır ve bu dozlar ömür boyu koruma sağlar.

Burada “siğili önler mi?” sorusuna karşı korumanın vücutta olabilecek tüm siğillere karşı olmadığını bilmek gerekir, sadece aşının içerdiği tiplere karşı koruma sağlar, bu tiplerden farklı diğer tiplere karşı koruma sağlamaz ve virüsle karşılaşılırsa yeniden hastalık olur.

Hangi HPV Aşısı Daha İyidir?

Türkiye’de 3 çeşit bulunmaktadır.

Cervarix, tip 16 ve tip 18 olarak iki tipe karşı koruma sağlamaktadır, diğer aşılar tercih edildiği için satışı yok diyecek kadar zor bulunmaktadır ve 2 tip ile sınırlı olduğu için en kötü denilebilir. Bu iki tip en yüksek riskli tiplerdir.

Gardasil 4, 2022 aralık ayına kadar en yaygın yapılandı ve tip 6-11-16-18 olarak 4 tipe karşı koruma sağlar. Bunlar riskli gruba giren ve % 90 a yakın oranda tespit edilen tiplerdir.

Gardasil 9, Cervarix ve gardasil 4 ün koruduğu tip 6-11-16-18 yanı sıra tip 31-33-45-52 ve 58 e karşı koruma sağlar. Bu tipler karşılaşılan HPV lerin % 95 lik kısmını oluşturmaktadır ve şu an dünyada en geniş etkili olandır.

Gardasil Aşı Fiyatı 2023

Cervarix satışı olmadığı için fiyatı da belirlenmemiştir. Gardasilin 4’lük satış fiyatı 1250 TL ye 9’lu satış fiyatı 2000 TL dir ve eczanelerde satışı yapılmaktadır. Bu fiyatlar 2023 ocak ayında alınmıştır. Enflasyon sebebiyle değişebilir.

Kaynak:

1- Kirby, T. (2015). FDA approves new upgraded Gardasil 9. The Lancet Oncology, 16(2), e56.

2- Harper, D. M., & DeMars, L. R. (2017). HPV vaccines–a review of the first decade. Gynecologic oncology, 146(1), 196-204.

3- Largeron, N., Petry, K. U., Jacob, J., Bianic, F., Anger, D., & Uhart, M. (2017). An estimate of the public health impact and cost-effectiveness of universal vaccination with a 9-valent HPV vaccine in Germany. Expert Review of Pharmacoeconomics & Outcomes Research, 17(1), 85-98.

4- Bossart, S., Gabutti, M. P., Seyed Jafari, S. M., & Hunger, R. E. (2020). Nonavalent human papillomavirus vaccination as alternative treatment for genital warts. Dermatologic therapy, 33(4), e13771.